Geschiedenis Stad Lochem

Beknopte geschiedenis van Stad Lochem

Graaf Otto II van Gelre verleende op 9 juli 1233 de ‘villa Locheym’ zekere ‘vrijheid’ (stadsrechten). De Lochemer stadsbrief is bewaard gebleven en berust in het gemeente-archief.

Lochem is eeuwenlang een vestingstad geweest. Het stratenpatroon binnen de grachtengordel is sinds de middeleeuwen nauwelijks gewijzigd. Op de oudste kaarten, die er van de stad bestaan staat Lochem aangegeven als een ommuurde stad, omgeven door maar liefst twee grachten.

De stad had drie poorten: de Molenpoort, de Walderpoort en de Smeepoort. De Molenpoort is omstreeks 1800 afgebroken. De twee andere poorten waren toen al verdwenen. De drie namen van de poorten zijn nog terug te vinden in de straatnamen. In 1842 werden de ophaalbruggen vervangen door vaste stenen bruggen. Daarmee was het laatste overblijfsel van de vesting Lochem gevallen.

Lochem’s meest prominente inwoner is Poorters Jan geweest. In 1590 – het is tijd van de Tachtigjarige Oorlog – probeerden Spaanse soldaten Lochem te veroveren, door een list die doet denken aan het paard van Troje of het Turfschip van Breda. Drie hooiwagens, begeleid door mannen met hooivorken, naderen de stad. De eerste wagen wordt doorgelaten. Jan, de zoon van de poortwachter, wil voor eigen gebruik wat hooi van de wagen plukken. Dit was een oud recht, aan de burgers van Lochem voorbehouden, zolang als de hooiwagen onder één van de poorten reed. Jan merkt dan dat er soldaten onder het hooi verstopt zitten en roept: ‘Verraad, verraad’. Door snel ingrijpen blijft Lochem behouden. Een standbeeld voor onze moedige stadgenoot staat aan het begin van de Oosterwal, bij de Lochemse Croissanterie.

Middeleeuwse monumenten zijn schaars in Lochem. De stad werd op 6 april 1615 getroffen door een felle brand, waarbij praktisch de gehele stad in vlammen opging. Bijna alle gebouwen in de binnenstad, uitgezonderd de St. Gudulakerk, dateren derhalve van na die tijd.

Tip: bij de VVV is voor € 2,50 een stadswandeling van Lochem te koop. De route is 5 km.