Gudulakerk Lochem

De St. Gudulakerk is genoemd naar de heilige Gudula. Zij werd in 652 geboren uit een adellijk Frankisch geslacht afkomstig uit het tegenwoordige Belgisch Henegouwen. Haar oorspronkelijke naam is Goedele. De St. Michielskathedraal te Brussel werd enige tijd naar haar vernoemd. Het is onduidelijk, waarom de kerk in Lochem als enige in de Graafschap en de Achterhoek haar naam draagt.

Op de plek waar de huidige kerk staat, staat vanaf het jaar 950 een kerk. Eerst een houten kerk met een toren van circa 12 meter hoog. Vervolgens is rond het jaar 1000 het houten kerkje vervangen door een stenen eenbeukige kerk. Een eeuw later werd deze kerk weer vervangen door een driebeukige kerk opgebouwd van tufsteen. Rond 1300 volgde een verbouwing tot kruiskerk met een gotisch priesterkoor. In 1478 werd aan de kerk een toren toegevoegd. De laatste grote externe verbouwing was waarschijnlijk na 1582; de kerk werd omgebouwd tot hallenkerk.

Met de bouw van de toren werd in 1478 begonnen.

Tijdens de jongste restauratie van de kerk in 1973-1976 zijn beeltenissen van Sint Christoffel met het kind en de Heilige Sebastianus en Jacobus Maior weer zorgvuldig onder de deklaag vandaan gehaald. Bovendien vond men naast deze schilderingen aan weerszijden van het venster nog een kleine boom van Jesse. Voorts zijn later meerdere schilderingen onder deklagen tevoorschijn gekomen.

In 1903 schonk de leerfabrikant G. Naeff de gemeente Lochem een carillon. De beiaard in de toren wordt bijna elke woensdag tijdens de markt te Lochem bespeeld. De Gudulakerk heeft een zeer goede akoestiek, waardoor musici en koren van naam graag in deze kerk optreden.

Aan de buitenkant rechterzijde van de kerk, tamelijk onderaan in de steunbeer, bevindt zich de zogenaamde peststeen. De Lochemers meenden dat het schraapsel van deze steen als medicijn diende tegen de pest. En er is flink gebruik van gemaakt.

In de kerk bevindt zich een Mariakapel die door velen wordt bezocht voor een stil moment van gebed en het aansteken van een kaarsje. Helaas ontbrak hier een beeltenis van Maria. In 2017, het herdenkingsjaar van 500 jaar Reformatie, heeft het Geert Hüsstege van het iconenatelier Transfiguratie in Eindhoven de icoon van de ‘Moeder Gods van de Eenheid’ geschilderd. Op verzoek van de Plaatselijke Commissie heeft Geert Hüsstege deze icoon nogmaals ‘geschreven’ en vervolgens heeft de icoon in 2021 een plaats gekregen in de Mariakapel. Het bijzondere is dat de giften voor de aankoop van de icoon ‘oecumenisch’ zijn door bijdragen vanuit de protestantse én de katholieke geloofsgemeenschap.

 In 2019 is de Gudulakerk in eigendom overgedragen aan de Stichting Gelderse Kerken. Deze stichting is gevestigd in Arnhem en zet zich al meer dan 45 jaar in om religieus erfgoed en monumentale kerken in de provincie Gelderland te behouden. Inmiddels beheert en onderhoudt Gelderse Kerken 16 kerken, een synagoge, een kapel en drie torens. Bij elk van deze eigendommen functioneert een Plaatselijke Commissie die zorgt voor de lokale invulling, exploitatie en promotie. De Gudulakerk is ook te huur; voor meer info kijk bij www.gudulakerk.nl

De kerk is in juni, juli en augustus geopend voor stilte, meditatie en bezichtiging op:

woensdag  van 10u - 16u

donderdag van 13u - 16u

vrijdag van 13u - 16u

zaterdag van 13u - 16 u

De toegang is gratis.

Daarnaast zijn er regelmatig (culturele) activiteiten georganiseerd in de Gudulakerk (kijk voor de agenda op www.gudulakerk.nl). Tijdens deze evenementen is de kerk vanzelfsprekend ook toegankelijk.